Yabancı ülkelerde çalışanlar veya Türkiye'ye çalışmak için yabancı ülkelerden gelenlerin, geldikleri veya gittikleri ülke ile Türkiye arasında sosyal güvenlik sözleşmesinin olup olmaması, sosyal güvenlik açısından çok büyük önem arz etmektedir.
Sosyal güvenlik sözleşmeleri ile genel olarak hangi haklar güvence altına alınmıştır?
Sosyal güvenlik sözleşmeleri ile:
‐ Her iki ülke vatandaşlarının, hak ve yükümlülük bakımından eşit işlem görmeleri,
‐ Bir yardım hakkının doğup doğmadığının saptanmasında, diğer ülkede geçen sigortalılık sürelerinin nazara alınması,
‐ Sigortalının ölümü halinde, hak sahipleri sıfatıyla, diğer ülkede oturan aile fertlerine dul yetim aylığı bağlanması ve toptan ödeme yapılması,
‐ Sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkede çalışmaları nedeniyle emekli aylığına hak kazanan sigortalının, ikametini diğer ülkeye nakletse dahi aylığını almaya devam etmesi veya emekli aylığı için gerekli yaşı, diğer ülkeye döndükten sonra tamamlayan sigortalıya emekli aylığı bağlanması,
‐ Hastalık halinde, sigortalının ve aile fertlerinin, diğer ülkede bulundukları sırada da sağlık yardımlarından yararlanmaları,
‐ Aile fertlerinin, öteki ülkede otursalar dahi, aile yardımlarından faydalanmaları, güvence altına alınmıştır.
Sosyal güvenlik sözleşmelerine göre “mevzuata tabi olmak” ne demektir?
Sosyal güvenlik sözleşmelerinde temel kural çalışılan ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olmaktır. Ancak, sosyal güvenlik sözleşmelerinde bazı gruplar sözleşmenin bu ana prensibinden ayrı tutulmuştur. Bunlar;
‐İşverenleri tarafından geçici bir süre ile akit ülkeye gönderilenler,
‐Uluslararası nakliyat işinde çalışanlar,
‐ Elçilik, konsolosluk, diplomatik misyon ve benzeri yerlere gönderen ülkenin sivil ve askeri personelleri,
‐Akit taraflardan birinin bayrağını taşıyan gemilerde veya akit ülkenin limanlarında çalışanlar, olarak sıralanabilir.
Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalayan yabacı ülkeler aşağıdaki gibidir.
ÜLKE ADI |
İMZA TARİHİ |
YÜRÜRLÜK TARİHİ |
KAPSAMI (SİGORTA KOLU) |
|
UZUN VADE |
KISA VADE |
|||
1. İNGİLTERE |
09.09.1959 |
01.06.1961 |
Evet |
– |
2. ALMANYA |
30.04.1964 |
01.11.1965 |
Evet |
Evet |
3. HOLLANDA |
05.04.1966 |
01.02.1968 |
Evet |
Evet |
4. BELÇİKA |
04.07.1966 |
01.05.1968 |
Evet |
Evet |
5. AVUSTURYA |
12.10.1966 |
01.10.1969 |
Evet |
Evet |
6. İSVİÇRE |
01.05.1969 |
01.01.1972 |
Evet |
– |
7. FRANSA |
20.01.1972 |
01.08.1973 |
Evet |
Evet |
8. DANİMARKA |
22.01.1976 |
01.02.1978 |
Evet |
– |
9. İSVEÇ |
30.06.1978 |
01.05.1981 |
Evet |
– |
10. NORVEÇ |
20.07.1978 |
01.06.1981 |
Evet |
– |
11. LİBYA |
13.09.1984 |
01.09.1985 |
Evet |
– |
12. KKTC |
09.03.1987 |
01.12.1988 |
Evet |
Evet |
13. MAKEDONYA |
06.07.1998 |
01.07.2000 |
Evet |
Evet |
14. AZERBAYCAN |
17.07.1998 |
09.08.2001 |
Evet |
Evet |
15. ROMANYA |
06.07.1999 |
01.03.2003 |
Evet |
Evet |
16. GÜRCİSTAN |
11.12.1998 |
20.11.2003 |
Evet |
– |
17. BOSNA-HERSEK |
27.05.2003 |
01.09.2004 |
Evet |
Evet |
18. KANADA |
19.06.1998 |
01.01.2005 |
Evet |
– |
19. KEBEK |
15.10.1998 |
01.01.2005 |
Evet |
– |
20.ÇEK CUMHURİYETİ |
28.06.2001 |
01.01.2005 |
Evet |
Evet |
21. ARNAVUTLUK |
15.07.1998 |
01.02.2005 |
Evet |
Evet |
22. LÜKSEMBURG |
08.12.2004 |
01.06.2006 |
Evet |
Evet |
23. HIRVATİSTAN |
12.06.2006 |
01.06.2012 |
Evet |
Evet |
Kaynak: SGK
Sizden ricam beni aydinlatirsaniz cok memmun 8lacagim cunku kafayi yeme noktasina geldim sebebi ise Libyada 24/03/2010 —–24/02/2011 tarihlerinde calistim bu sureleri borclanmak istiyorum sgk libyada calisma surelerini borclanamazsiniz diyorlar borclana bilirmiyim borclanammi sg uzmani borclanirsin diyor bu tarihler borclaninca emekli oluyorum lutfen beni aydinlatirsaniz cok sevinirim simdiden tesekurler