Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çıkarılan 2018/4 sayılı Genelge ile işyerinde çalıştırılan sigortalıların işe giriş tarihinin tespit edilmesi hususunda önemli değişiklikler yapıldı. Buna göre aşağıdaki hususlarda işverenlerin dikkat etmesi faydalarına olacaktır.
1- İşe başlama tarihlerinin tespiti
Gelen bilgilerde; 5510 sayılı Kanunun 59 uncu maddesindeki kamu idarelerinin denetim elemanları dışında kalan kamu idarelerinin kolluk, zabıta, doktor, veteriner, mühendis vb. memurlarının tutanağı ile çalışmanın belirlenmesi durumunda; tutanak tarihi ile tutanakta belirtilen işe başlama tarihi arasında farklılık olması halinde tutanağın tutulduğu tarih, “işe giriş tarihi” olarak kabul edilecektir. Ancak, tutanak tarihi ile Kuruma bildirilen işe başlama tarihi aynıysa veya Kuruma bildirilen işe giriş tarihi daha önceki bir tarih ise Kuruma bildirilen işe giriş tarihi esas kabul edilerek herhangi bir işlem yapılmayacaktır.
Kimlik bildirme formu 2’de, formun işverence onaylandığı tarihten önceki bir tarih işe başlama tarihi olarak belirtilmiş olsa dahi, formun işverence onaylandığı tarih esas sigortalı “işe başlama tarihi” olarak kabul edilip gerekli işlemler yapılacaktır.
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yapılan trafik denetimleri sonucu düzenlenen trafik idari para cezası karar tutanakları ile ilgili olarak, tutanak tarihi, “işe başlama tarihi” olarak kabul edilip gerekli işlemler yapılacaktır. Ancak, bu sigortalı tesciline ilişkin yapılan itirazlarda; ticari araç sürücüsü ile araç sahibi arasında hizmet akdi ilişkisinin bulunup bulunmadığı hususu ünite idari para cezası itiraz komisyonunca incelenerek karara bağlanacaktır. Ünite itiraz komisyonu tarafından karar verilememesi halinde ise konu denetime sevk edilebilecektir.
Sigortalı çalışması bir kamu kurum veya kuruluşundan alınacak onay, çalışma izni, çalışma oluru veya çalışma ruhsatı vb. belgelere bağlı olanlar için, söz konusu belgelerin onay makamınca onaylanması, olur verilmesi veya sigortalıya ait çalışma izni alınmasının belirli bir süre gerektirmesi nedeniyle, işyerinde çalışacak kişilerin çalışma veya iş sözleşmelerinde başka tarihler bulunsa dahi sigortalının çalışması çalışma izni onay veya oluruna bağlı olduğundan, onay veya olur tarihinden itibaren bir ay içerisinde sigortalı işe giriş bildirgesi verilmesi halinde ayrıca bir inceleme ve araştırmaya gidilmeksizin işveren tarafından verilen işe giriş bildirgesinde yer alan işe başlama tarihi esas alınacaktır.
Ancak, işverenin çalışma izin onay veya olur tarihinden itibaren bir ay içerisinde bildirimde bulunmaması halinde bu defa söz konusu belgelerin onay makamınca onaylanma tarihi veya olur verilme tarihi, sigortalı işe başlama tarihi olarak kabul edilip gerekli işlemler yapılacaktır.
Yabancı uyruklu sporcuların spor kulüpleriyle yaptıkları sözleşmeler, ilgili federasyonun sözleşmeyi onaylamasından sonra sporcuya ikametgâh izni alınabilmesi için kulüp tarafından Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ ne gönderilmektedir. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, yabancı uyruklu sporculara ikametgâh izin belgesini kendi ikametgâhlarında tebliğ etmekte ve bu kişilerin çalışabilmelerinin önündeki yasal engel ortadan kalkmaktadır. Ayrıca yabancı uyruklu sporcuların ikametgâh izin belgesi alabilmesi belli bir sürece yayılmakta ve bu sürecin belirsizliği nedeniyle sporcuların işe başlama tarihlerinin belirlenmesi hususunda bazı tereddütler ortaya çıkmaktadır. Bu itibarla yabancı uyruklu sporcular için öngörülen bu işlem süreçlerinin onaya tabi işlemler olması ve bürokratik işlemlerin öngörülemeyen bir süre içermesi nedeniyle yabancı uyruklu sporcular adına verilecek işe giriş bildirgelerinin ikametgâh izin belgesinin sporcuya tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde verilmesi halinde ayrıca bir inceleme ve araştırmaya gidilmeksizin işveren tarafından verilen işe giriş bildirgesinde yer alan işe başlama tarihi esas alınacaktır.
Ancak sporcuya ikametgâh izin belgesinin tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde işe giriş bildirgesinin verilmemesi halinde bu defa ikametgâh izin belgesinin kişiye tebliğ edildiği tarih sporcunun sigortalı işe başlama tarihi olarak kabul edilip gerekli işlemler yapılacaktır.
Türk uyruklu sporcuların spor kulüpleriyle yaptıkları sözleşmeler onay için ilgili federasyona gönderilmekte, sözleşmelerin ilgili federasyonca onaylanması ile birlikte sporculara resmi müsabakalara çıkma izni verilmektedir. Bu işlem süreçlerinin onaya tabi işlemler olması nedeniyle sporcuların işe giriş bildirgelerinin hangi tarihlerde olacağı konusunda bazı tereddütler yaşanmaktadır. Bu tereddütlerin giderilmesine yönelik söz konusu sporcuların kulüpleri ile yaptıkları sözleşmelerin onaylanmasından itibaren bir ay içerisinde işe giriş bildirgelerinin verilmiş olması halinde ayrıca bir inceleme ve araştırmaya gidilmeksizin işveren tarafından verilen işe giriş bildirgesinde yer alan işe başlama tarihi esas alınacaktır.
KADİM Servislerince, vergi dairelerinden işyeri durum tespit tutanağı/yoklama fişlerinin alınması durumunda; alınan bu fişlerde yer alan çalışan sayısı ile aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen çalışan sayısı karşılaştırılarak, sayının mutabık olması durumunda herhangi bir işlem yapılmayacak, sayının aylık prim ve hizmet belgesindeki sayıdan az olması durumunda farklılık bir yazı ile ilgili vergi dairesine bildirilecek, sayının yoklama fişinde fazla olması durumunda ise, kişilerin kimlik bilgileri var ise işe başlama tarihi olarak tutanak tarihi esas alınmak suretiyle re’sen işlem yapılacak, kimlik bilgileri yok ise ilgili işyerinin denetimi için konu sosyal güvenlik denetmenliğine intikal ettirilecektir.
PTT memurlarınca yapılan tebligatların, resmi kuruluşlarca düzenlenen belge (tutanak) niteliğinde olması nedeniyle iş yerlerine yapılan tebligatların, PTT memurları tarafından 7201 sayılı Kanuna uygun olarak yapıldığının ve işyerine tebliğ edilen mazbataların üzerine "işyeri çalışanı", "işyeri daimi çalışanı", "görevli sekreter" gibi ibarelerin yazıldığının tespiti halinde bu bilgi ve belgeler uyarınca tebligatın teslim alındığı tarih için re ‘sen sigortalılık sağlanacaktır. Bununla birlikte işveren tarafından tebligatı teslim alan kişinin kendi çalışanı olmadığı, komşu işyeri sahibi/çalışanı olduğu veya söz konusu kişinin birinci veya ikinci derece (eş dâhil) hışmı olduğu için işyerinde bulunduğu, çalışmasının olmadığı ve ziyaret nedeniyle işyerine geldiği şeklinde yapılabilecek itirazlar, sunulacak belgelerin ve tebligat alındısında ismi bulunan kişi ile işverenin beyanlarının incelenmesi suretiyle ünite itiraz komisyonlarınca değerlendirilecektir.
