Sahte sigortalılık ‘dolandırıcılık’ değildir

Bilindiği üzere kişilerin işyerinden sosyal güvenlik kapsamında sigortalı olabilmeleri için fiilen çalışmaları esastır. Fakat piyasa koşularında gerek iyi niyetle (yakınlarını çalışmadıkları halde sigortalı göstermek), gerekse art niyetle (insanları emekli etmek vaadiyle kurulan paravan şirketler üzerinden sigortalı göstermek) SGK'ya bildirimlerin yapıldığı görülmektedir. Bu durum da halk arasında sahte sigortalılık olarak adlandırılmaktadır.

Oysaki Sosyal Güvenlik Kurumu her hangi bir çalışması olmayanlar için de, kendilerini sigortalı bildirecekleri bir sistem kurmuş durumundadır. Her hangi bir çalışması olmayan kişiler isteğe bağlı sigorta ile dışarıdan primlerini ödeme yoluyla sigortalı olmaktadırlar.

SGK tarafından yapılan incelemelerde fiili çalışmaya dayanmayan hizmetlerin tespit edilmesi durumunda, sigortalı bildirilen süreler iptal edilmekte ve ödenen primler Kuruma irat kaydedilmektedir. Ayrıca bu kişilerle ilgili olarakta suç duyurusunda bulunulmaktdır. Suç duyurusunun kapsamı dolandırıcılık olduğundan -özellikle iyi niyeli olarak- bu durum daki kişiler zor durumlarla karşı karşıya kalmaktadırlar. 

Konu ile ilgili Yargıtay vermiş olduğu bir kararla, oluşan eylemin dolandırıcılık olarak sayılmayacağını açıkça ortaya koymuştur.

Yargıtay 15. Ceza Dairesi vermiş olduğu karar (2013/28434 Esas, 2014/11398 Karar): 

İÇTİHAT METNİ

DAVA :

Dosya incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR :

Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için; failin bir kimseyi, kandırabilecek nitelikte hileli davranışlarla hataya düşürüp, onun veya başkasının zararına, kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekmektedir. Hile nitelikli bir yalandır. Fail tarafından yapılan hileli davranış belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı, sergileniş açısından mağdurun inceleme olanağını ortadan kaldıracak nitelikte bir takım hareketler olmalıdır. Kullanılan hileli davranışlarla mağdur yanılgıya düşürülmeli ve bu yanıltma sonucu yalanlara inanan mağdur tarafından sanık veya bir başkasına haksız çıkar sağlanmalıdır. Hilenin kandırıcı nitelikte olup olmadığı olaysal olarak değerlendirilmeli, olayın özelliği, fiille olan ilişkisi, mağdurun durumu, kullanılmışsa gizlenen veya değiştirilen belgenin nitelikleri ayrı ayrı nazara alınmalıdır.

5237 sayılı TCK'nın 158/1-e bendinde belirtilen, kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak dolandırıcılık suçunun işlenmesi, nitelikli hal kabul edilmiştir. Hangi kurum ve kuruluşların, kamusal nitelik taşıdığı, o kurumun kadro bakımından bağlı olduğu durumu düzenleyen mevzuata göre belirlenir. Bu nitelikli halin oluşması için, eylemin kamu kurum ve kuruluşlarının mal varlığına zarar vermek amacıyla işlenmesi gerekir.

Zarar vermek, kamu kurum ve kuruluşlarından hakkı olmayan bir parayı almak yada bir borcu geri vermemek şeklinde olabilir. Bu suçun zarar göreni kamu kurum ve kuruluşunun tüzel kişiliğidir. Kamu kurum ve kuruluşlarının zarar görmesi söz konusu değilse bu suç oluşmayacaktır. Dolandırıcılık suçunun kamu yararına çalışan hayır kurumlarının zararına işlenmesi madde kapsamında değildir.

Somut olayda; sanığın, olay tarihinde "Ç… Danışmanlık" adı altında faaliyette bulunan iş yerinde gerçekte çalışmadığı halde; H. S., H. Ö., R. Ş., N. D., R. K., M. Ç., S. K., S. K., Y. Ş. ve A. A. P. adlı kişileri fiili olarak çalışıyormuş gibi sigortalı göstermek ve sigorta primlerini ödememek suretiyle kamu kurumu olan Sosyal Güvenlik Kurumu'nu zarara uğrattığının iddia edildiği olayda; sanığa ait ve Kumluca Antalya adresinde SGK işleri, trafik takibi ve arzuhalcilik konularında faaliyette bulunan "Ç… Danışmanlık" adlı iş yerinin bulunduğu, hayali bir şirket olmadığı, sanık tarafından çalışanların açık adres ve kimlik bilgilerinin Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirildiği gibi, SGK tarafından her yıl denetime tabi tutulduğu, şirketin vergi kayıtlarının bulunduğunun anlaşılması karşısında, ödenmeyen sigorta primlerinin kurum tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'a göre sanıktan alınmasının mümkün bulunduğu, Kurum'un kendisine bildirilen iş yerlerini denetleme yetkisinin bulunduğu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102 ve ek 6. maddeleri hükümlerine göre, çalışan, işten ayrılan personelle ilgili bildirimlerin süresinde yapılmamasının idari para cezasını gerektirdiğine dair hükmü de gözetildiğinde, dolandırıcılık suçunun yasal unsurları oluşmadığı gözetilmeden, sanığın beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi,

SONUÇ :

Bozmayı gerektirmiş, sanık müdafinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK'nın 321. maddesi uyarınca, BOZULMASINA, 09.06.2014 tarihinde oybirliği ile, karar verildi.