Emeklilik çalışanlar için uzun vadede ulaşılmak istenilen bir amaç olduğundan, herkes ne zaman emekli olacağını merak ediyor. Bize de emeklilik ile ilgili günde onlarca sorular gelmektedir. Bu husus o kadar önemli ki; bir emeklilik hesaplatmak için gariban vatandaşın cebinden yüzlerce lira para da çıkmaktadır. Bizde en azından sizlere karınca kararınca kendi emekliliğinizi nasıl hesaplamanız gerektiği ile ilgili konuya ilişkin püf noktalarını, sigortalılık statülerine göre emeklilik kriterlerini bir yazı dizisi şeklinde sizlere açıklamaya çalışacağız.
Öncelikle belirtmemiz gereken husus emeklilikte özellik arz etmeyen durumlar haricinde, eski kanunlara göre SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur hizmet sürelerine emeklilik süreleri bellidir. Bu kapsamda bütün çalışanlar için emeklilik açısından üç koşulun yerine getirilmesi gerekmektedir. Üç koşul aynı anda gerçekleşirse de kişiler emeklilik hakkından yararlanmaktadırlar. Bu üç koşul:
1- Sigortalılık Süresinin Tamamlanması: İşe giriş tarihi ile emeklilik için başvurulan süre arasında geçmesi gereken toplam yıl şartıdır. Örneğin 25 yıl şartını tamamlaması gereken sigortalı, ilk kez 1988 yılında çalışmaya başlamışsa 2014 yılı için 25 yıl sigortalılık süresini tamamlamış demektir. Bu sigortalı 1992 yılında işe başlamışsa, 2017 yılında 25 yıl sigortalılık süresi şartını yerine getirmiş olacaktır.
Bir diğer hususta, sigortalılık süresinin 25 yıl olarak tamamlanması demek, 25 yıl boyunca devamlı çalışmak anlamına gelmemektedir. Sigortalı belirli dönemler arasında işten çıkabilir ve çalışmayabilir. Bu durum sigortalılık süresinin durması anlamına gelmemektedir. Bilakis işsiz geçirilen dönemlerde de sigortalılık süresi işlemeye devam etmektedir.
2- Sigortalı Hizmet Gününün Tamamlanması: Burada fiilen çalışarak sigortalı olarak geçirilen çalışma süresinin gün olarak tamamlanması gerekmektedir. Örneğin 01.06.1985 tarihinde işe başlayan sigortalının emekli olması için 25 yıl sigortalılık süresi ve 5300 günlük SSK kapsamında çalışma şartı vardır. 2014 yılı için sigortalılık süresini dolduran sigortalının 5300 günde fiilen sigortalı olarak çalışması varsa gün şartını tamamlamış olarak kabul edilecektir.
3- Yaş Koşulunun Sağlanması: Son koşulumuzda yaş şartının tamamlanmasıdır. Emeklilik için işe giriş tarihine göre belirli bir yaşın doldurulması esastır. Buna göre yıl ve gün şartını tamamlamış olmakla birlikte yaş koşulunu tamamlamayan birisi emekli olamayacaktır. Yukarıdaki örneğe göre 01.06.1985 tarihinde işe başlayan kişi için 49 yaşına ulaşmak gerekmektedir. 49 yaşına gelmeden sigortalının emekli olması mümkün değildir.
Bu kapsamda önce önceki kanunlara göre (SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur) emeklilik kriterleri için gerekli hizmet sürelerini açıklayalım. Daha sonra da 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren yeni yasa kapsamında emeklilik kriterlerini açıklayalım.
Öncelikle SSK kapsamıdan erkek ve bayan sigortalılara göre emeklilik kriterlerine değinelim.
Erkek Sigortalılar Açısından SSK Kapsamında Emeklilik Kriterleri
Sigortalılık Başlangıç Tarihleri |
Tahsis Talep |
||
Sigortalılık |
Yaşı |
Gün |
|
08.09.1976 tarihinden önce |
25 yıl |
*** |
5000 |
09.09.1976 – 23.05.1979 tarihleri arası |
25 |
44 |
5000 |
24.05.1979 – 23.11.1980 tarihleri arası |
25 |
45 |
5000 |
24.11.1980 – 23.05.1982 tarihleri arası |
25 |
46 |
5075 |
24.05.1982 – 23.11.1983 tarihleri arası |
25 |
47 |
5150 |
24.11.1983 – 23.05.1985 tarihleri arası |
25 |
48 |
5225 |
24.05.1985 – 23.11.1986 tarihleri arası |
25 |
49 |
5300 |
24.11.1986 – 23.05.1988 tarihleri arası |
25 |
50 |
5375 |
24.05.1988 – 23.11.1989 tarihleri arası |
25 |
51 |
5450 |
24.11.1989 – 23.05.1991 tarihleri arası |
25 |
52 |
5525 |
24.05.1991 – 23.11.1992 tarihleri arası |
25 |
53 |
5600 |
24.11.1992 – 23.05.1994 tarihleri arası |
25 |
54 |
5675 |
24.05.1994 – 23.11.1995 tarihleri arası |
25 |
55 |
5750 |
24.11.1995 – 23.05.1997 tarihleri arası |
25 |
56 |
5825 |
24.05.1997 – 23.11.1998 tarihleri arası |
25 |
57 |
5900 |
24.11.1998 – 08.09.1999 tarihleri arası |
25 |
58 |
59 |
Kadın Sigortalılar Açısından SSK Kapsamında Emeklilik Kriterleri
Sigortalılık Başlangıç Tarihleri |
Tahsis Talep |
||
Sigortalılık |
Yaşı |
Gün |
|
08.09.1981 tarihinden önce |
20 yıl |
*** |
5000 |
09.09.1981 – 23.05.1984 tarihleri arası |
20 |
40 |
5000 |
24.05.1984 – 23.05.1985 tarihleri arası |
20 |
41 |
5000 |
24.05.1985 – 23.05.1986 tarihleri arası |
20 |
42 |
5075 |
24.05.1986 – 23.05.1987 tarihleri arası |
20 |
43 |
5150 |
24.05.1987 – 23.05.1988 tarihleri arası |
20 |
44 |
5225 |
24.05.1988 – 23.05.1989 tarihleri arası |
20 |
45 |
5300 |
24.05.1989 – 23.05.1990 tarihleri arası |
20 |
46 |
5375 |
24.05.1990 – 23.05.1991 tarihleri arası |
20 |
47 |
5450 |
24.05.1991 – 23.05.1992 tarihleri arası |
20 |
48 |
5525 |
24.05.1992 – 23.05.1993 tarihleri arası |
20 |
49 |
5600 |
24.05.1993 – 23.05.1994 tarihleri arası |
20 |
50 |
5675 |
24.05.1994 – 23.05.1995 tarihleri arası |
20 |
51 |
5750 |
24.05.1995 – 23.05.1996 tarihleri arası |
20 |
52 |
5825 |
24.05.1996 – 23.05.1997 tarihleri arası |
20 |
53 |
5900 |
24.05.1997 – 23.05.1998 tarihleri arası |
20 |
54 |
5975 |
24.05.1998 – 23.05.1999 tarihleri arası |
20 |
55 |
5975 |
24.05.1999 – 08.09.1999 tarihleri arası |
20 |
56 |
5975 |
Sonraki yazımızda Bağ-Kur ve Emekli Sandığından emeklilik için gerekli olan şartlar açıklanarak, en son yazımızda da emeklik için dikkat edilecek püf noktalara değinilecektir.
İletişim: www.osmanozbolat.com
Twitter: @osozbolat